കേരള രാഷ്ട്രീയത്തിലെ’ ഒറ്റയാന്‍’ വി.എസ് അച്യുതാനന്ദന് വിടവാങ്ങി
തിരുവനന്തപുരം: സിപിഎം സ്ഥാപക നേതാവും മുന്‍ മുഖ്യമന്ത്രിയുമായ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദന് അന്തരിച്ചു. വൈകീട്ട് 4.10ന് പട്ടം എസ്.യു.ടി. ആശുപത്രിയിലായിരുന്നു അന്ത്യം. 102 വയസ്സായിരുന്നു.
കേരള രാഷ്ട്രീയത്തിലെ പതിറ്റാണ്ടുകളായി നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കുന്ന വ്യക്തിത്വത്തിന്റെ ഉടമയാണ് വിഎസ് എന്ന വേലിക്കകത്ത് ശങ്കരന്‍ അച്യുതാനന്ദന്. 1964-ല്‍ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യയില്‍ നിന്ന് ഇറങ്ങിപ്പോയി കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാര്‍ക്‌സിസ്റ്റ്) രൂപീകരിച്ച 32 നേതാക്കളില്‍ ഒരാളായിരുന്നു അച്യുതാനന്ദന്. 2006 മുതല്‍ 2011 വരെ കേരള മുഖ്യമന്ത്രിയായും മൂന്ന് തവണ പ്രതിപക്ഷ നേതാവായും അദ്ദേഹം പ്രവര്‍ത്തിച്ചു. 1991-1996, 2001-2006, 2011-2016 എന്നീ മൂന്ന് കാലയളവുകളില്‍ പ്രതിപക്ഷ നേതാവായും കേരള രാഷ്ട്രീയത്തില്‍ നിറഞ്ഞുനിന്നു.
എട്ട് പതിറ്റാണ്ട് നീണ്ടുനിന്ന രാഷ്ട്രീയ ജീവിതത്തില്‍, അച്യുതാനന്ദന് അക്ഷീണ പോരാട്ടവീര്യത്തിന്റെ പ്രതീകമായി അറിയപ്പെട്ടു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു മുമ്പുള്ള കാലഘട്ടം മുതല്‍, അദ്ദേഹത്തിന്റെ കരിയര്‍ ആധുനിക കേരളത്തിന്റെ സാമൂഹിക-രാഷ്ട്രീയ ചരിത്രവുമായി അടുത്ത് ഇഴചേര്‍ന്നിരിക്കുന്നു. സമരങ്ങളിലൂടെയും പ്രക്ഷോഭങ്ങളിലൂടെയും രൂപപ്പെട്ട ഒരു രാഷ്ട്രീയക്കാരനായ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രതിഭ ഇടതുപക്ഷ പ്രസ്ഥാനത്തിലും സമൂഹത്തിലും വ്യത്യസ്ത പദവികള്‍ വഹിച്ചു.
ജീവിതത്തിലെ വ്യത്യസ്ത ഘട്ടങ്ങളില്‍, അദ്ദേഹം അടിസ്ഥാന തൊഴിലാളികളുടെ സംഘാടകന്‍, ഒരു രഹസ്യ വിപ്ലവകാരി, ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പ് മാനേജര്‍, സിവില്‍ സമൂഹത്തിന്റെ മനസ്സാക്ഷി സൂക്ഷിപ്പുകാരന്‍, തന്റെ പാര്‍ട്ടിയുടെ ജനക്കൂട്ടത്തെ ആകര്‍ഷിക്കുന്നയാള്‍, പൊതുതാല്‍പ്പര്യ വാദിയായ വ്യക്തി, അഴിമതി വിരുദ്ധ കുരിശുയുദ്ധക്കാരന്‍, ഹരിത പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ ശബ്ദം എന്നീ നിലകളില്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. തന്റെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതത്തിലുടനീളം അദ്ദേഹം കലാപത്തിന്റെ ഒരു പരമ്പര നിലനിര്‍ത്തി.
1980 മുതല്‍ 1992 വരെ സിപിഎം സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. ആ കാലഘട്ടത്തില്‍ സംസ്ഥാനം സഖ്യരാഷ്ട്രീയത്തിലേക്ക് പ്രവേശിച്ചു. 1996 മുതല്‍ 2000 വരെ ഇടതുപക്ഷ ജനാധിപത്യ മുന്നണിയുടെ കണ്‍വീനറായും പ്രവര്‍ത്തിച്ചു.
1923 ഒക്ടോബര്‍ 20ന് ആലപ്പുഴ ജില്ലയിലെ പുന്നപ്ര ഗ്രാമത്തില്‍ ജനിച്ച അച്യുതാനന്ദന് നാല് വയസ്സുള്ളപ്പോള്‍ അമ്മ അക്കാമ്മയെയും 11 വയസ്സുള്ളപ്പോള്‍ അച്ഛന്‍ ശങ്കരനെയും നഷ്ടപ്പെട്ടു. അടുത്ത വര്‍ഷം, ഏഴാം ക്ലാസ് പഠനം ഉപേക്ഷിച്ച് അദ്ദേഹം മൂത്ത സഹോദരന്‍ ഗംഗാധരന്റെ തയ്യല്‍ക്കടയില്‍ ജോലി ചെയ്യാന്‍ തുടങ്ങി, അവിടെ രാഷ്ട്രീയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അനൗപചാരിക സംഭാഷണങ്ങള്‍ക്കായി നാട്ടുകാര്‍ പതിവായി എത്തുമായിരുന്നു.
വര്‍ഷങ്ങള്‍ കടന്നുപോകുമ്പോള്‍, അദ്ദേഹം രാഷ്ട്രീയത്തില്‍ താല്‍പ്പര്യം വളര്‍ത്തിയെടുക്കുകയും തിരുവിതാംകൂര്‍ സ്റ്റേറ്റ് കോണ്‍ഗ്രസില്‍ ചേരുകയും ചെയ്തു. 17 വയസ് തികഞ്ഞതിനുശേഷം അദ്ദേഹം കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യയില്‍ (സിപിഐ) അംഗമായി. സ്വന്തം ജില്ലയായ ആലപ്പുഴയിലെ മത്സ്യത്തൊഴിലാളികള്‍, കള്ള് ചെത്തുകാര്‍, തെങ്ങ് കയറുന്നവര്‍ എന്നിവര്‍ക്കിടയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കാനാണ് ആ കൗമാര കമ്മ്യൂണിസ്റ്റിനെ നിയോഗിച്ചത്.
1940-ല്‍ ആലപ്പുഴയിലെ ഒരു കയര്‍ ഫാക്ടറിയില്‍ ചേര്‍ന്നപ്പോഴാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതത്തിലെ ആദ്യ വഴിത്തിരിവ് ഉണ്ടായത്. അവിടെവെച്ച് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് സഖാവ് പി. കൃഷ്ണപിള്ള, തൊഴിലാളികളെ പ്രസ്ഥാനത്തിലേക്ക് അടുപ്പിക്കാനും അവരുടെ അവകാശങ്ങള്‍ക്കായി പോരാടാന്‍ അവരെ പ്രേരിപ്പിക്കാനും അദ്ദേഹത്തോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു.
1946 ഒക്ടോബറിലെ പുന്നപ്ര-വയലാര്‍ പ്രക്ഷോഭം വി.എസിന്റെ സംഘാടകന്റെ രൂപീകരണത്തിലെ മറ്റൊരു നിര്‍ണായക സംഭവമായിരുന്നു. ഇന്ത്യന്‍ യൂണിയനില്‍ നിന്ന് വേര്‍പെടുത്തി ഒരു സ്വതന്ത്ര സംസ്ഥാനത്തിനായുള്ള തിരുവിതാംകൂര്‍ ദിവാന്‍ സി.പി. രാമസ്വാമി അയ്യരുടെ പദ്ധതിക്കെതിരെ പോരാടാന്‍ അദ്ദേഹം കയര്‍ തൊഴിലാളികളെ പ്രേരിപ്പിച്ചു. പാര്‍ട്ടിയുടെ നിര്‍ദ്ദേശപ്രകാരം, ദിവാന്റെ പോലീസിന്റെ അറസ്റ്റ് ഒഴിവാക്കാന്‍ അദ്ദേഹം ഒളിവില്‍ പോയി. പൂഞ്ഞാറില്‍ ഒളിവില്‍ കഴിയുമ്പോള്‍, പോലീസ് അദ്ദേഹത്തെ പിടികൂടി ക്രൂരമായ പീഡനത്തിന് വിധേയനാക്കി. പിന്നീട് സ്വാതന്ത്ര്യസമരകാലത്തും അതിനുശേഷവും ഏകദേശം അഞ്ച് വര്‍ഷത്തോളം അദ്ദേഹം ജയിലിലടയ്ക്കപ്പെട്ടു.
ഇതിനിടയില്‍, അച്യുതാനന്ദന് പല പദവികളിലൂടെ സിപിഐയുടെ നേതൃത്വത്തിലേക്ക് ഉയര്‍ന്നു. 1954-ല്‍ അദ്ദേഹം സിപിഐ സംസ്ഥാന കമ്മിറ്റി അംഗമായി, മൂന്ന് വര്‍ഷത്തിന് ശേഷം, സംസ്ഥാന സെക്രട്ടേറിയറ്റിലേക്ക് സ്ഥാനക്കയറ്റം ലഭിച്ചു. 1957-ല്‍ കേരളത്തില്‍ ആദ്യത്തെ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് സര്‍ക്കാര്‍ അധികാരത്തില്‍ വന്നപ്പോള്‍, കൊല്ലം ജില്ലയില്‍ അച്യുതാനന്ദന് പാര്‍ട്ടിയെ നയിച്ചു, തിരഞ്ഞെടുപ്പില്‍ 11 നിയമസഭാ സീറ്റുകളില്‍ ഒമ്പത് സീറ്റുകള്‍ നേടി. പ്രചാരണ സംവിധാനം കൈകാര്യം ചെയ്യാനുള്ള കഴിവ് മനസ്സിലാക്കിയ പാര്‍ട്ടി, അന്ന് 35 വയസ്സുള്ള അച്യുതാനന്ദനെ ഇടുക്കിയിലെ ദേവികുളത്തെ ഹൈറേഞ്ചില്‍ നടന്ന ഉപതിരഞ്ഞെടുപ്പ് കൈകാര്യം ചെയ്യാന്‍ അയച്ചു.
1964-ല്‍ സിപിഐ പിളര്‍ന്നപ്പോള്‍, രാഷ്ട്രീയ തന്ത്രങ്ങളെച്ചൊല്ലിയുള്ള ഉള്‍പ്പാര്‍ട്ടി പോരാട്ടത്തിന്റെ ഫലമായി, യോഗത്തില്‍ നിന്ന് ഇറങ്ങിപ്പോയ 32 ദേശീയ കൗണ്‍സില്‍ അംഗങ്ങളില്‍ ഒരാളായിരുന്നു വി.എസ്. ഇത് സിപിഐ (എം) രൂപീകരണത്തിലേക്ക് നയിച്ചു. ജ്യോതി ബസു, എ.കെ. ഗോപാലന്‍, ഇ.എം.എസ്. നമ്പൂതിരിപ്പാട്, ഹര്‍കിഷന്‍ സിംഗ് സുര്‍ജിത്, ഇ.കെ. നായനാര്‍ എന്നിവരായിരുന്നു മറ്റുള്ളവര്‍.
1965 ലെ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില്‍ അമ്പലപ്പുഴ നിയോജകമണ്ഡലത്തില്‍ നിന്ന് മത്സരിച്ചുകൊണ്ട് വി.എസ് തന്റെ നിയമസഭാ ജീവിതം ആരംഭിക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചു, പക്ഷേ പരാജയപ്പെട്ടു. എന്നിരുന്നാലും, 1967 ലും 1970 ലും അദ്ദേഹം അതേ സീറ്റില്‍ നിന്ന് വിജയിച്ചു. അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത്, അദ്ദേഹം അറസ്റ്റിലായി 21 മാസം ജയിലില്‍ കിടന്നു.
1980-ല്‍, സംസ്ഥാനം സഖ്യരാഷ്ട്രീയത്തിനുള്ള പരീക്ഷണശാലയായി മാറിയപ്പോള്‍, വി.എസ്. സിപിഐ(എം) സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 1992 വരെ 12 വര്‍ഷം അദ്ദേഹം ആ പദവി വഹിച്ചു. പാര്‍ട്ടി സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന കാലത്ത് വിട്ടുവീഴ്ചയില്ലാത്ത രാഷ്ട്രീയ ശാഠ്യത്തിന്റെ സ്വഭാവമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റേത്. 1986-ല്‍, കണ്ണൂരിലെ പാര്‍ട്ടി കോട്ടയില്‍ നിന്നുള്ള ശക്തനായ നേതാവായിരുന്ന എം.വി. രാഘവനെ, മുസ്ലീം ലീഗിനെ ഇടതുമുന്നണിയില്‍ ചേര്‍ക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളുടെ പേരില്‍ പുറത്താക്കി. 1994-ല്‍, തീപ്പൊരി നേതാവ് കെ.ആര്‍. ഗൗരിയമ്മയെ പുറത്താക്കുന്നതില്‍ വി.എസ് വീണ്ടും നിര്‍ണായക പങ്ക് വഹിച്ചു.
1991-ല്‍ അച്യുതാനന്ദന് പ്രതിപക്ഷ നേതാവായി. എന്നിരുന്നാലും, 1996-ല്‍ പാര്‍ട്ടി വീണ്ടും അധികാരത്തില്‍ വന്നെങ്കിലും, പാര്‍ട്ടിയുടെ ശക്തികേന്ദ്രമായ ആലപ്പുഴയിലെ മാരാരിക്കുളത്ത് നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പില്‍ അദ്ദേഹം പരാജയപ്പെട്ടു. 1996-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് തിരിച്ചടിയും 1992-ന് ശേഷം പാര്‍ട്ടി സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറി സ്ഥാനം നിലനിര്‍ത്താന്‍ കഴിയാത്തതും തുടര്‍ന്നുള്ള വര്‍ഷങ്ങളില്‍ അച്യുതാനന്ദനെ പാര്‍ട്ടിക്കുള്ളില്‍ നിരവധി പോരാട്ടങ്ങളിലേക്ക് നയിച്ചു.
1998-ല്‍ നടന്ന സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തില്‍, പാര്‍ട്ടിയുടെ ട്രേഡ് യൂണിയന്‍ വിഭാഗമായ സിഐടിയുവിലെ ഒരു എതിരാളി ഗ്രൂപ്പിനെ വിഎസ് തകര്‍ത്തു. പാര്‍ട്ടിക്കുള്ളില്‍ വ്യവസ്ഥകള്‍ നിര്‍ദ്ദേശിക്കാന്‍ തനിക്ക് സ്വാധീനമുണ്ടെന്ന് അദ്ദേഹം തെളിയിച്ചു. സമവാക്യങ്ങളില്‍ വന്ന മാറ്റങ്ങള്‍ പാര്‍ട്ടിക്കുള്ളിലെ പോരാട്ടരേഖകള്‍ പുനര്‍നിര്‍മ്മിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചു, 2000-കളുടെ തുടക്കം മുതല്‍ ഏകദേശം 15 വര്‍ഷക്കാലം, സിപിഐ (എം) അച്യുതാനന്ദനും പിണറായി വിജയനും തമ്മിലുള്ള ആവര്‍ത്തിച്ചുള്ള പോരാട്ടങ്ങള്‍ക്ക് സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു.
വര്‍ഷം കഴിയുന്തോറും വിജയന് മുന്നില്‍ അച്യുതാനന്ദന് പാര്‍ട്ടിയില്‍ സ്ഥാനം നഷ്ടപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, സിവില്‍ സമൂഹത്തില്‍, അച്യുതാനന്ദന് ഹൃദയങ്ങള്‍ കീഴടക്കി, നിരവധി സാമൂഹിക പ്രശ്നങ്ങള്‍ക്ക് നേതൃത്വം നല്‍കി. 2001 മുതല്‍ 2006 വരെയുള്ള പ്രതിപക്ഷ നേതാവെന്ന നിലയിലുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാലാവധി വി.എസിന്റെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതത്തിലെ ഒരു നിര്‍ണായക നിമിഷമായിരുന്നു. എല്ലാ സാമൂഹിക വിഷയങ്ങളിലും വി.എസ് മുഴുകി, സംസ്ഥാനത്തുടനീളം പര്യടനം നടത്തി, പ്രക്ഷോഭങ്ങളുടെ കേന്ദ്രങ്ങള്‍ സന്ദര്‍ശിച്ചു, എല്ലാ വിഷയങ്ങളിലും ബഹുജന വികാരങ്ങള്‍ക്കൊപ്പം നിന്നു.
2006 ലെ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില്‍, ഇടതുപക്ഷ ജനാധിപത്യ മുന്നണിക്ക് വന്‍ വിജയം ഉറപ്പാക്കുന്നതില്‍ എണ്‍പത് വയസ്സുള്ള അദ്ദേഹം നിര്‍ണായക പങ്ക് വഹിച്ചു. അദ്ദേഹം മുഖ്യമന്ത്രിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 2011 ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലും, വി.എസ് എല്‍.ഡി.എഫിനെ ഒരു ഫോട്ടോഫിനിഷിലേക്ക് നയിച്ചു, 140 അംഗ നിയമസഭയില്‍ കോണ്‍ഗ്രസിന് 72 സീറ്റുകള്‍ മാത്രം. 2016 ല്‍, 92 വയസ്സുള്ളപ്പോള്‍, വി.എസ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് മത്സരരംഗത്തുണ്ടായിരുന്നു, എല്‍.ഡി.എഫിന്റെ പ്രചാരണത്തിന് നേതൃത്വം നല്‍കി. പ്രായം അദ്ദേഹത്തിന്റെ പക്ഷത്തല്ലെങ്കിലും, എല്‍.ഡി.എഫ് വിജയിച്ചാല്‍ മറ്റൊരു ഇന്നിംഗ്‌സ് തലപ്പത്ത് എത്തണമെന്ന് വി.എസ് ആഗ്രഹിച്ചു.
എന്നിരുന്നാലും, 2016 ല്‍ പാര്‍ട്ടി മുഖ്യമന്ത്രിയായി തിരഞ്ഞെടുത്തത് വിജയനെയാണ്. 2016 മുതല്‍ 2021 വരെ വി.എസിന് കാബിനറ്റ് റാങ്ക് നല്‍കുകയും സംസ്ഥാന ഭരണ പരിഷ്‌കാര കമ്മീഷന്‍ ചെയര്‍മാനായി നിയമിക്കുകയും ചെയ്തു. 2001 മുതല്‍ 2021 വരെ മലമ്പുഴ നിയോജകമണ്ഡലത്തില്‍ നിന്നുള്ള നിയമസഭാംഗമെന്ന നിലയില്‍, 2019 ല്‍ അസുഖം ബാധിക്കുന്നതുവരെ വി.എസ് സംസ്ഥാന നിയമസഭയില്‍ സജീവ സാന്നിധ്യമായിരുന്നു.
